Jacek Różycki

Światowa premiera nagrania dzieł wszystkich Jacka Różyckiego. Dwupłytowy album jest kolejną częścią serii Music First. Muzyka I Rzeczpospolitej wydawanej pod dyrekcją Andrzeja Kosendiaka z udziałem Wrocław Baroque Ensemble.

Premiera płyty: 2021

Wydawca: Narodowe Forum Muzyki, CD Accord

Dyrygent: Andrzej Kosendiak

Wykonawcy: Wrocław Baroque Ensemble, Soliści Chóru Chłopięcego NFM

Opis: 

Oddajemy w Państwa ręce album z kompozycjami Jacka Różyckiego, o którym wiemy, że był jedną z najbardziej znaczących postaci kapeli królewskich Jana II Kazimierza Wazy, Michała Korybuta Wiśniowieckiego, Jana III Sobieskiego oraz Augusta II Sasa. Fakt, że zaledwie na dwóch krążkach mogliśmy zawrzeć cały dorobek życia kompozytora, jest dowodem na to, jak wiele niematerialnego dziedzictwa polskiego utraciliśmy.
Z dużym prawdopodobieństwem możemy przypuszczać, że Różycki, szczególnie w ostatnich latach swego życia, gdy związany z dworem królewskim działał między Dreznem a Warszawą, komponował utwory instrumentalne. Nie przetrwały one jednak do naszych czasów. Natomiast na podstawie zachowanych dzieł religijnych, w tym napisanych w stylu włoskim Magnificat czy Confitebor, można stwierdzić, że doskonale poznał on warsztat i techniki kompozytorskie popularne w ówczesnej Europie.

Gdy przygotowywałem się do nagrań i podczas nich, wyjątkowo ciekawe było poruszanie się na pograniczu prawdy historycznej, rozważanych hipotez wykonawczych i naszej wewnętrznej muzycznej wrażliwości. Szczególne wrażenie wywarły na mnie hymny, napisane w większości w fakturze homorytmicznej i przeznaczone przede wszystkim dla kapeli rorantystów na Wawelu. Nie sposób nie zauważyć tu silnych wpływów muzyki protestanckiej. Niektóre z hymnów nagraliśmy w dość bogatej obsadzie instrumentalnej ze smyczkami, puzonami i kornetem. Wielkość takiego zespołu z pewnością przekroczyłaby możliwości przestrzenne kaplicy Zygmuntowskiej. Założyliśmy jednak, że mogły być wykonywane również w innych wnętrzach, stąd ten celowy zabieg, przedstawiający naszą wizję muzyki Różyckiego. Należy też zaznaczyć, że w przypadku większości hymnów postanowiliśmy zachować przynajmniej jedną zwrotkę w wykonaniu męskiego kwartetu a cappella bądź z towarzyszeniem organów, czyli w wersji bliskiej brzmieniu autentycznemu.

Nie wszystkie hymny zachowały się w kompletnej postaci. Postanowiłem zatem, by dokomponować brakujące głosy i tym samym powrócić do mojej idei hipotetycznego odtwarzania zapisu nutowego dawnych dzieł. Wyzwania tego podjął się Maciej Jochymczyk, za co mu bardzo dziękuję. W warstwie instrumentalnej zastosowaliśmy figuracje oparte na ówczesnej praktyce wykonawczej, a nawet improwizacje, które wykraczają poza reguły stosowane w XVII wieku. Pomysł ten zrodził się w trakcie przygotowywania programu koncertu 55. Międzynarodowego Festiwalu Wratislavia Cantans. Ideowym przesłaniem tego festiwalu został jeden z wersów hymnu Różyckiego Aeterna Christi munera (podczas finałowego koncertu pojawiającego się trzykrotnie). Tekst tej kompozycji pochodzi z hymnu św. Ambrożego. To medytacja nad bohaterstwem męczenników, których autor określa mianem świateł dla świata. Zdecydowałem się nawiązać do tych słów, poruszony ostatnimi wydarzeniami wywołanymi przez pandemię SARS-CoV-2 oraz heroizmem ludzi niosących pomoc potrzebującym. Są oni prawdziwymi światłami dla świata – „et vera mundi lumina”. To im pragnę dedykować ten album.

Andrzej Kosendiak, tekst zamieszczony w booklecie dołączonym do płyty

Nagrody: nominacja do Fryderyka 2022