Marin Marais & Antoine Forqueray

Debiutancki album gambistki Julii Karpety. Na krążku znalazła się wysublimowana muzyka francuskiego baroku. Artystce towarzyszą na nagraniu: grający na teorbie Anton Birula, gambista Krzysztof Karpeta oraz klawesyniści Marta Niedźwiecka i Maurycy Raczyński.

Premiera albumu: 13.09.2019

Wydawca: Narodowe Forum Muzyki, CD Accord

Wykonawcy: Julia Karpeta, Anton Birula, Marta Niedźwiecka, Krzysztof Karpeta, Maurycy Raczyński

Opis:

Urodzony w Paryżu Marin Marais gry na instrumencie uczył się u samego Sainte-Colombe’a, tajniki kompozycji zaś zgłębiał pod kierunkiem Lully’ego. (...) Utwory Marais’go zarejestrowane na niniejszym nagraniu pochodzą z trzech różnych zbiorów. W każdym przypadku, zgodnie z ówczesną praktyką wykonawczą, o ostatecznym kształcie brzmieniowym zadecydowali sami muzycy, dokonując zarówno wyboru części, jak i obsady partii continuo. Chronologicznie najstarszą z prezentowanych na płycie kompozycji jest Suita w tonacji D-dur zaczerpnięta z trzeciej księgi Pièces de viole (1711). Jej styl można określić jako konserwatywny, pod względem rozwiązań fakturalnych i harmonicznych zakorzeniony w języku muzycznym oper Lully’ego. Także zaproponowany przez wykonawców wybór części stanowi ukłon w stronę tradycji – centralne miejsce zajmuje „klasyczna” czwórka tańców (allemande, courante, sarabande, gigue), uzupełniona przez powolny wstęp (Prélude), figurowaną nieco na włoską modłę Fantaisie, nostalgiczną Plainte, zwiewne Rondeau oraz rozbudowaną Chaconne. Inaczej muzycy zinterpretowali Suitę a-moll z czwartej księgi Pièces de viole (1717), uwypuklając części o lekkim i rustykalnym charakterze – znalazły się tu taneczne Gavotte i Muzettes oraz skoczna miniatura o sugestywnym tytule La Sautillante, całość otwiera natomiast ekspresyjne i pełne dysonansowych harmonii Prélude. Z kolei w Suicie a-moll z piątej księgi Pièces de viole (1725) zaprezentowane zostały fragmenty o charakterze podniosłym i zarazem melancholijnym. Rozpoczynające kompozycję uroczyste, pełne retorycznych skoków i licznych dysonansów Prélude przywodzi na myśl operowy récit albo podniosłe, funeralne tombeau. Pojawiająca się w dalszej kolejności krótka i zwiewna Allemande la Facile („łatwa”) prowadzi do odznaczającej się szlachetnym patosem Sarabande. Nastrój smutku i zadumy powraca w miniaturze La Mariée („mężatka”), parze menuetów i w zamykającym utwór Rondeau. Swoisty kontrapunkt dla subtelnych kompozycji Marais’go stanowią prezentowane na płycie trzy miniatury Forqueraya. Według relacji prawnika i gambisty Huberta le Blanca (lata życia nieznane) ich dynamiczny styl oddawał ekstrawertyczny charakter tego kompozytora. (...) Pierwszy spośród zarejestrowanych utworów – miniatura La Couperin – stanowi muzyczny portret któregoś z członków słynnej rodziny muzyków. (...) Żadnych wątpliwości nie ma w przypadku drugiej miniatury La Leclair, która wyraźnie odwołuje się do stylu muzycznego jednego z największych skrzypków francuskich pierwszej połowy XVIII wieku, Jeana-Marie Leclaira (1697–1764), przy okazji także znakomitego tancerza. Trzecia z prezentowanych miniatur, La Buisson, jest najbardziej zagadkowa. Z jednej strony jej forma wprost nawiązuje do stylu monumentalnych, operowych chaconnes, z drugiej zaś kompozytor opatrzył ją trudnym do jednoznacznego zinterpretowania tytułem, który można przetłumaczyć jako „krzew”. Czy odnosić się miał do fragmentów zawierających nietypowe rodzaje figuracji, niczym ciernie drażniących ucho ówczesnych słuchaczy, czy też osoby Pierre’a Buissona, szwagra kompozytora, a jednocześnie świadka na ślubie jego syna z Marie Roze Dubois, trudno dziś jednoznacznie określić.

Marek Nahajowski, fragment eseju zamieszczonego w booklecie dołączonym do płyt