Marcin Józef Żebrowski II

Jedenasty album ukazujący się w ramach Music First – Muzyka I Rzeczpospolitej – przygotowywanego przez NFM i CD Accord cyklu prezentującego twórczość mistrzów polskiego renesansu i baroku pod dyrekcją Andrzeja Kosendiaka. To nagrana przez Wrocław Baroque Ensemble, monograficzna płyta poświęcona twórczości Marcina Józefa Żebrowskiego, który należał do najwybitniejszych przedstawicieli polskiej kultury muzycznej XVIII w. Nagranie zawiera nieszpory maryjne Żebrowskiego, które wpisano w kontekst liturgiczny poprzez wykorzystanie antyfon chorałowych zaczerpniętych z siedemnastowiecznych źródeł.

Premiera płyty: 2022

Wydawcy: Narodowe Forum Muzyki, CD Accord

Dyrygent: Andrzej Kosendiak

Wykonawcy: Wrocław Baroque Ensemble

Opis:

Oddajemy w Państwa ręce kolejny album z dziełami jednego z najwybitniejszych przedstawicieli muzyki polskiej XVIII wieku – Marcina Józefa Żebrowskiego. Ponownie sięgnęliśmy do jasnogórskich zbiorów, gdzie przechowywane są nieszpory tego polskiego kompozytora. W nawiązaniu do tradycji, gdy poszczególne psalmy wchodzące w skład nieszporów wykorzystywano na potrzeby danego święta, wybraliśmy taki ich układ, który mógłby być wykonany podczas święta Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny (w Kościele katolickim obchodzonego 31 maja). Do psalmów dobraliśmy antyfony, sonatę procesyjną, hymn Ave maris stella, kantyk Magnificat oraz sekwencję Mittit ad Virginem i ułożyliśmy je zgodnie z przebiegiem liturgii godzin. Niniejszy cykl rozpoczyna instrumentalne Adagio pro processione solemni in D, po którym następuje wokalne Deus in adiutorium tradycyjnie otwierające nieszpory. Chciałbym zwrócić szczególną uwagę na arcytrudną partię trąbki w hymnie Ave maris stella, którą Żebrowski napisał dla Wincentego Pińskiego – ówczesnego wirtuoza tego instrumentu i jednego z najlepiej opłacanych muzyków kapeli jasnogórskiej. Dziś żyjemy w przeświadczeniu, że umiemy już wszystko, że technika wykonawcza jest na niespotykanym dotychczas poziomie. Tymczasem hymn Żebrowskiego uczy nas pokory i dowodzi, jak niezwykłe były umiejętności osiemnasto-wiecznych muzyków. Osobiście nie znam w literaturze trudniejszej partii na trąbkę. Wyjątkowo interesująca jest również sekwencja Mittit ad Virginem napisana w języku łacińskim oraz polskim, utrzymana w charakterze poloneza. Co ciekawe, w twórczości liturgicznej Żebrowskiego rytm polonezowy przewija się dość często, m.in. w psalmie Lauda Jerusalem czy na słowach „Gloria Patri” w Magnificat. Wydaje się, że kompozytor chciał w ten sposób podkreślić polski charakter swoich dzieł. Podczas pracy nad nagraniem tego albumu utwierdziliśmy się w przekonaniu, że muzykę Żebrowskiego wyróżnia najwyższy poziom artystyczny i powinniśmy ją jak najszerzej popularyzować.

Andrzej Kosendiak, tekst zamieszczony w booklecie dołączonym do płyty