Józef Elsner

Światowa premiera fonograficzna niedawno na nowo odkrytych Kwartetów smyczkowych op. 1 Józefa Elsnera. Płyta została nagrana na instrumentach historycznych przez artystów związanych z Wrocławską Orkiestrą Barokową: Mikołaja Zgółkę, Zbigniewa Pilcha, Dominika Dębskiego oraz Jarosława Thiela.

Premiera płyty: 2020

Wydawca: Narodowe Forum Muzyki, CD Accord

Wykonawcy: Mikołaj Zgółka, Zbigniew Pilch, Dominik Dębski, Jarosław Thiel

Opis:

Dla każdego muzyka i melomana odkrycie nowego dzieła to ogromna radość i satysfakcja. Jeżeli dodatkowo pochodzi z odległej przeszłości i wiadomo, że z jakichś względów nie było dostępne współczesnym słuchaczom, emocje związane z jego przywróceniem rosną. Historia muzyki zna mnóstwo podobnych przypadków i za każdym razem, gdy taka sytuacja ma miejsce, świat miłośników muzyki jest poruszony. Nie inaczej dzieje się w przypadku Kwartetów smyczkowych op. 1 Józefa Elsnera. Cykl trzech utworów do niedawna nie funkcjonował w przestrzeniach koncertowych w ogóle. Jedyny znany i zachowany egzemplarz nut uległ rozproszeniu, wykonanie kwartetów było więc niemożliwe. Stan wiedzy na temat skatalogowanych dzieł Elsnera opierał się na badaniach z lat 60. XX wieku. Dopiero w latach 2012 i 2013 odbyły się nowe kwerendy, na podstawie których powstał katalog dzieł instrumentalnych kompozytora. Szczególnie istotne wydają się badania dr Julii Gołębiowskiej, która w roku 2013 skompletowała wiedeńskie źródło nutowe Kwartetów smyczkowych op. 1, będące podstawą niniejszego nagrania. Nieskatalogowane materiały znajdują się w Gesellschaft der Musikfreunde w Wiedniu, które to ma swą siedzibę w tym samym budynku co słynne Musikverein.

Tak oto 220 lat po ich publikacji znów możemy cieszyć się muzyką wyjątkową, zaskakującą i przynoszącą wiele satysfakcji. Należy bowiem wspomnieć, iż trzy kwartety „du meilleur gout polonois” (w najlepszym guście polskim) wyszły spod pióra kompozytora w historii muzyki polskiej niezwykłego. Ogrom wysiłku podejmowanego dla rozwoju muzyki polskiej, założenie pierwszego konserwatorium muzycznego w Warszawie, organizacja niezliczonej liczby koncertów, działalność publicystyczna – wszystko to zadecydowało o wyjątkowości życiowego dorobku kompozytora.

Umiłowanie polskiej kultury, zwłaszcza folkloru i tradycji muzycznej, w znacznym stopniu wpłynęło na całą jego twórczość kompozytorską, jak też na fakt, że jest stawiany w ścisłej czołówce twórców narodowych. Kwartety smyczkowe op. 1 – nagrane na niniejszym krążku po raz pierwszy w historii – stanowią swoistą kwintesencję polskiego stylu.

Mikołaj Zgółka, fragment tekstu zamieszczonego w booklecie dołączonym do płyty.